تأثیر روانشناسی در شهادت به عنوان دلیل اثبات دعوی

علم اعتباری حقوق در رابطه با سایر علوم تجربی و انسانی هیچگاه تولید کننده نبوده است بلکه همیشه مصرف کننده نتایح و مفروضات سایر علوم مخصوصاًٌ روانشناسی بوده است. لاجرم هم تحول سیر حقوقی و هم تغییر مسائل و هم یافتن جواب های جدید منوط به تحولات علوم بیرون حقوقی است. مهمترین سوالی که انگیزه ی نگارش رساله حاضر است، این بوده که تا چه حد روانشناسی در شهادت بعنوان دلیل اثبات دعوای حقوقی موثر است. فرضیه فوق در بستر آزمون های روانشناسی قضایی به محک داوری گزارده شد. نتیجه ی نهایی از تایید فرضیه تاثیر روانشناسی در شهادت حکایت داشت. تاثیرگذاری روانشناسی بر مفهوم حقوقی شهادت در سه مرحله متناسب با سه بخش رساله، بررسی گردید. مرحله اول " تحمل شهادت" وقتی متولد می شود که حواس پنجگانه انسانی موضوعی خارجی را مورد ادراک قرار می دهد. در این مرحله عوامل شخصی و عینی به نحو متغییر یا ثابت بر شهادت تاثیر می گذارد. که غالباً مجهول عالم حقوقی و معلوم عالم روانشناسی می باشند. و تبدیل مجهول به معلوم نهایت علم است. بعد از اینکه موضوع شهادت استماع یا رویت گردید. قطعاً یک فاصله ی زمانی میان احساس و ادراک موضوع تا ادای آن وجود دارد که تحت عنوان ادای شهادت در بخش دوم رساله مورد بررسی قرار گرفته است. و دو دسته عامل روانشناسی موثر بر ادای شهادت یعنی حافظه و پیش فرض های شاهد و دستگاه قضایی (مرحله دادسرا و دادگاه) مد نظر قرار گرفت. و پس از اینکه در بخش اول و دوم رساله (یعنی مرحله ی تحمل و ادای شهادت) محرز شد که عوامل روانشناسی بر شهادت موثر هستند، انتظاری در قالب سوال در ذهن مخاطب شکل می گیرد. اگر روانشناسی قادر به کشف مشکلات و موانع شهادت قضایی است، آیا توان ارائه ی راه حل هایی برای بهبود کارایی دلیل شهادت را دارد؟ نگارشبخش سوم رساله دلیل مثبت بودن جواب سوال فوق است. و نهایتاً پیشنهاد شده است که هماهنگ با پیشرفت های علم روانشناسی و حقوق کشورهای پیشرفته در نظام قضایی ایران نیز پیشنهاد می شود تا از ازدواج روانشناسی و حقوق مولود مشروعی بنام کارشناسی شهادت در بستر قضایی، متولد شود.